Το μέλλον του Bitcoin: Το μεγάλo τέχνασμα και η πραγματική υπόσχεση | Blog
Από τον Μάκη Μαλιώρη, Technology & Operations Director στην Cardlink
Είναι αλήθεια ότι το ανατρεπτικό ψηφιακό νόμισμα Bitcoin, με την ακραία κυμαινόμενη αξία του, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν άμεσος αντικαταστάτης του παραδοσιακού χρήματος όπως το γνωρίζουμε. Θα αντικαταστήσει όμως τα μετρητά; Θα μπορέσει να επιβιώσει (μετά τις πρόσφατες καταρρεύσεις διαφόρων κρυπτοσχημάτων); Η απρόσμενη αλήθεια είναι ότι μπορεί να αφήσει ένα μόνιμο αντίκτυπο στον κόσμο μας, αλλά μάλλον όχι αυτό που οραματίστηκαν οι δημιουργοί του…
Blockchain Καινοτομία Επιχειρηματικά δεδομένα Στρατηγική
Αυτό το άρθρο αποτελεί συνέχεια του προηγούμενου σχετικού άρθρου Καταρρίπτοντας μία ψευδαίσθηση: το Bitcoin και οι περιορισμοί του (σαν νόμισμα).
Πριν μιλήσουμε για το μέλλον του Bitcoin, θα πρέπει να ανατρέξουμε στο παρελθόν. Επιστρέφουμε νοερά στην 31 Οκτωβρίου 2008, περίπου στις 14:10 ώρα Ανατολική Ακτής Η.Π.Α. (για την ιστορία, ήταν η ημέρα του Halloween), όταν ο Satoshi Nakamoto (ψευδώνυμο ενός ατόμου, ή μιας ομάδας, η ταυτότητα του οποίου δεν έχει αποκαλυφθεί ακόμα) έστειλε ένα email με θέμα “Bitcoin P2P e-cash paper” σε μια λίστα παραληπτών με κρυπτογράφους. Το email ξεκινούσε με τη φράση “Εργάζομαι πάνω σε ένα νέο σύστημα ηλεκτρονικού νομίσματος που αποσκοπεί στις απευθείας συναλλαγές μεταξύ προσώπων, χωρίς να χρειάζεται η διαμεσολάβηση κάποιου τρίτου αξιόπιστου μέρους“. Στη συνέχεια παρέπεμπε με έναν σύνδεσμο στο περίφημο white paper του Satoshi: “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash system”.
Λαμβάνοντας υπόψη το θέμα του email που έστειλε ο Satoshi Nakamoto, μήπως πρέπει να θεωρήσουμε το Bitcoin ως ψηφιακό νόμισμα (στο προηγούμενο άρθρο έχουμε ξεκαθαρίσει τη διαφορά μεταξύ χρήματος και νομίσματος/μετρητών);
Το Bitcoin, αντίθετα με τη δήλωση του δημιουργού του, σίγουρα δεν είναι μετρητά. Ο D.W. Birch, στο βιβλίο του “The Currency Cold War”, το εξηγεί ως εξής:
“Ό,τι κι αν είναι το Bitcoin, δεν είναι μετρητά, για τον αναπόφευκτο λόγο ότι τα μετρητά είναι ανταλλάξιμα… Σε αυτό το πλαίσιο – χρήμα – σημαίνει ότι όλα τα tokens (bitcoins) είναι ίδια και μπορούν να αντικατασταθούν μεταξύ τους… [πράγμα που]… δεν ισχύει για τα bitcoins. Τα οποία είναι όλα διαφορετικά. Και επειδή είναι όλα διαφορετικά, το ιστορικό των συναλλαγών τους μπορεί να παρακολουθηθεί μέσω του blockchain”.
Ο συγγραφέας λοιπόν αναφέρεται σε bitcoins και σε tokens, ενώ επισημαίνει ότι οι συναλλαγές συμβαίνουν και διατηρούνται στο Bitcoin blockchain (δημόσια διαθέσιμo εδώ), και είναι όλες διαφορετικές και ανιχνεύσιμες. (Για την ακρίβεια, σε ένα άλλο βιβλίο του, ο D.W.Birch δηλώνει ότι “Το Bitcoin είναι καλύτερα κατανοητό … σαν ένα ιδιόμορφο είδος ψηφιακού προϊόντος παρά ως χρήμα”).
Επιστρέφοντας στο φυσικό χρήμα, αν σας δώσω ένα ευρώ (κυριολεκτικά ένα νόμισμα του ενός ευρώ), μπορείτε να μου επιστρέψετε αύριο ένα άλλο νόμισμα του ενός ευρώ και κανείς δε θα μπορεί να καταλάβει τη διαφορά μεταξύ τους (και κανείς δεν νοιάζεται, σωστά;). Αυτή η ανταλλαγή μεταξύ μας παραμένει εντελώς ανώνυμη, και η προέλευση των νομισμάτων μας θα παραμείνει ένα μυστήριο, καθώς η προέλευσή τους είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί. Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι δεν ισχύει κάτι παρόμοιο για τα χαρτονομίσματα που έχουν σειριακό αριθμό και μπορεί να έχουν μόλις αναληφθεί από ένα ΑΤΜ και να έχουν χρησιμοποιηθεί αμέσως σε μια συναλλαγή που καταλήγει στην επιστροφή των χαρτονομισμάτων στην ίδια τράπεζα. Η αλήθεια όμως είναι ότι εκτός από τις περιπτώσεις ξεπλύματος χρήματος, κανείς δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τους σειριακούς αριθμούς των χαρτονομισμάτων. Επιπλέον, υπάρχει η περίπτωση τα χαρτονομίσματα να συμμετέχουν σε περισσότερες από μία εμπορικές συναλλαγές, επομένως, για χάρη του επιχειρήματός μας, ισχύει το ίδιο σκεπτικό.
Ισχύει λοιπόν ότι το Bitcoin είναι τόσο ανώνυμο όσο και τα μετρητά; Σύμφωνα με το Bitcoin.org “Το Bitcoin έχει σχεδιαστεί ώστε να επιτρέπει σε όσους το χρησιμοποιούν να στέλνουν και να λαμβάνουν πληρωμές με ένα αποδεκτό επίπεδο ιδιωτικότητας, όπως και σε κάθε άλλο είδος χρήματος. Ωστόσο, το Bitcoin δεν είναι ανώνυμο και δεν μπορεί να προσφέρει το ίδιο επίπεδο ιδιωτικότητας με τα μετρητά”.
Παρόμοια άποψη έχει και ο πρώην Ειδικός πράκτορας IRS-CI (IRS-CI) Chris Janczewski, ο οποίος ιχνηλάτησε το Bitcoin, το οποίο κάποτε φαινόταν μη ανιχνεύσιμο, καταφέρνοντας να λύσει τη μία εγκληματική υπόθεση μετά την άλλη – συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης μεγάλου μέρους των Bitcoin αξίας 4,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων που εκλάπησαν κατά τη διάρκεια του Bitfinex hack το 2016.
Ενώ, σύμφωνα με το αρχικό white paper, σκοπός του Bitcoin ήταν η ανταλλαγή χρημάτων, η θέση αυτή εξελίχθηκε με το πέρασμα του χρόνου. Το 2017, ξέσπασε συζήτηση στην κοινότητα του Bitcoin σχετικά με το αν θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη χρήση του ως μέσο πληρωμής ή στα χαρακτηριστικά του ως μέσο αποθήκευσης αξίας. Η προσπάθεια να γίνει το Bitcoin πιο ελκυστικό για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές δεν επικράτησε έναντι του επιχειρήματος ότι το Bitcoin θα πρέπει να αποτελεί μια χρηματοοικονομική επένδυση. Αυτή η άποψη, ήθελε το Bitcoin να είναι μέσο αποθήκευσης αξίας λόγω της περιορισμένης προσφοράς του και της δυναμικής του ως ανάχωμα απέναντι στον πληθωρισμό, ενώ στην πρώτη περίπτωση ήθελαν φθηνότερες συναλλαγές και ταχύτερους χρόνους επιβεβαίωσης. Αδυνατώντας να καταλήξουν σε συμφωνία, οι διαφωνίες οδήγησαν τελικά στο hard fork του Bitcoin το 2017 και στη δημιουργία ενός νέου κρυπτονομίσματος με την ονομασία Bitcoin Cash (η επιτυχία του οποίου εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων και αντιπαραθέσεων).
Υπάρχει ένα ακόμη σημείο (αρκετά ενδιαφέρον) που φέρνει το Bitcoin ως νόμισμα, πιο κοντά στην έννοια του χρήματος: η κατανομή της ιδιοκτησίας (ή του πλούτου). Σύμφωνα με τη λίστα των πλουσίων του Bitcoin (στις 26 Φεβρουαρίου 2023), το 9,55% των διευθύνσεων Bitcoin κατέχουν το 98,51% όλων των bitcoins που έχουν εκδοθεί ποτέ (ορισμένες από αυτές τις διευθύνσεις μπορεί να ανήκουν ακόμη και στο ίδιο πρόσωπο/οντότητα). Αυτό είναι ένα προφανές (και παρόμοιο με το χρήμα) πρόβλημα ανισότητας του πλούτου. Αλλά από την άλλη, ποιος είπε ότι τα bitcoins πρέπει να είναι δίκαια κατανεμημένα μεταξύ των ιδιοκτητών τους; Ίσως ήταν “…μια μονεταριστική προσπάθεια για δημιουργία δικαιότερων οικονομιών… που οδήγησε στην εμφάνιση των κρυπτονομισμάτων”, όπως έχει γράψει ο Jack Parkin στο βιβλίο του “Money Code Space: Hidden Power in Bitcoin, Blockchain, and Decentralization”. Το Bitcoin υποτίθεται ότι θα διανεμόταν ομοιόμορφα στους ιδιοκτήτες, για να επιτρέψει την ίση εξουσία μεταξύ των δημιουργών του – αυτό ήταν το όραμα, όμως δεν έχει λειτουργήσει έτσι.
Συνοψίζοντας, το Bitcoin δεν είναι ψηφιακά ανταλλάξιμο όπως τα νομίσματα, δεν είναι ανώνυμο όσο τα μετρητά και η κύρια τρέχουσα χρήση του είναι σαν επένδυση που μπορεί να αποφέρει κέρδος. Το Bitcoin, όπως αναφέρθηκε στο προηγούμενο σχετικό άρθρο, δεν έχει εγγενή αξία και δεν υποστηρίζεται από τίποτα, ωστόσο υπάρχουν άνθρωποι που επενδύουν σε αυτό. Υπάρχουν φυσικά πρόσωπα ή οντότητες που διαθέτουν αρκετά κρυπτονομίσματα ή tokens για να προκαλέσουν σημαντικό αντίκτυπο στην τιμή του στην αγορά, οι περιβόητοι Whales, είτε αγοράζοντας είτε πουλώντας μεγάλες ποσότητες από αυτά. Υπάρχουν πολύ μικρότεροι επίσης που κρατούν τα νομίσματα αντί να τα πουλήσουν πανικόβλητοι εάν αυξηθεί η μεταβλητότητα, κοινώς γνωστοί ως HODLers. Οι οπαδοί του Bitcoin συμβουλεύουν να κρατήσεις (HODL) τα νομίσματά σου παρά την FUD όσων βρίσκονται εκτός της κοινότητας. FUD σημαίνει “fear (φόβος), uncertainty (αβεβαιότητα) και doubt (αμφιβολία)”. Για όσους έχετε την περιέργεια, έχω χρησιμοποιήσει κάποιες λέξεις από την αργκό του Bitcoin, και προτείνω να ακολουθήσετε τον παραπάνω σύνδεσμο, για να εξοικειωθείτε σε αυτήν.
Ο Ben McKenzie, μία από τις κορυφαίες φωνές μεταξύ των σκεπτικιστών στα κρυπτονομίσματα εκεί έξω, επισημαίνει ότι το bitcoin (και τα άλλα κρυπτονομίσματα) είναι κάτι πολύ περισσότερο:
“…παρόμοια με τις παράνομες κινητές αξίες – είναι επενδύσεις χρημάτων σε μια κοινή επιχείρηση με την προσδοκία κέρδους που θα προκύψει από τις προσπάθειες των άλλων”.
Τα πράγματα δεν έπρεπε να εξελιχθούν με αυτό το τρόπο. Το Bitcoin, το πρώτο και ακόμη το πιο δημοφιλές κρυπτονόμισμα, ξεκίνησε τη ζωή του ως ένα τεχνο-αναρχικό σχέδιο για να δημιουργηθεί μια ηλεκτρονική εκδοχή των μετρητών, σαν ένας τρόπος για τους ανθρώπους να πραγματοποιούν συναλλαγές χωρίς παρεμβάσεις από κυβερνήσεις ή κεντρικές τράπεζες.
Και όμως, μέσα σε όλη την αναταραχή που δημιουργείται από ανθρώπους που θέλουν να γίνουν πλούσιοι εν ριπή οφθαλμού ή υποκύπτουν εύκολα σε επισφαλείς επενδύσεις, το Bitcoin έχει, ομολογουμένως, εισάγει την τεχνολογία blockchain στον κόσμο. Πρόκειται για μια πραγματικά πρωτοποριακή τεχνολογική καινοτομία, η οποία ήδη μεταμορφώνει το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα και ίσως την κοινωνία μας τα επόμενα χρόνια. Δε θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο με τον καθηγητή οικονομικών του Πανεπιστημίου Cornell Eswar Prasad και συγγραφέα του βιβλίου “Το μέλλον του χρήματος” το 2021, όταν έγραψε σε πρόσφατο άρθρο του στους New York Times, ότι:
“Η πραγματική υπόσχεση της τεχνολογίας blockchain, η οποία επιτρέπει μεγαλύτερη πρόσβαση και διαφάνεια… Αυτή τη στιγμή, έχουμε αυτήν τη φανταστική τεχνολογία, η οποία θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε έναν πιο λαμπρό κόσμο”.
Tα παραπάνω αποτελούν προσωπικές μου απόψεις και θα ήταν χαρά μου να τις συζητήσουμε – επικοινωνήστε μαζί μου στο Makis.Malioris@worldline.com
 |
Μαργαρίτης (Μάκης) Μαλιώρης, Technology & Operations Director στην Cardlink
Ο Μάκης Μαλιώρης, με πάνω από μια δεκαετία εμπειρίας στην Cardlink, έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών και προϊόντων πληρωμών. Νωρίτερα, εργάστηκε στην First Data International, όπου ασχολήθηκε με το Software και Product Development, στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της EMEA. Διαθέτει περισσότερα από 10 χρόνια εμπειρίας σε κεντρικά τραπεζικά συστήματα από τη θέση του Technology Deputy Director σε ελληνικές τράπεζες. Έχει διαχειριστεί με επιτυχία κρίσιμες περιόδους όπως το “Y2K bug” και η μετάβαση στο ευρώ. Παρακολουθώντας συνεχώς το μέλλον του χρήματος και των πληρωμών σε κάθε μορφή νομίσματος και έχοντας βαθιά τεχνογνωσία fintech, τα θέματα που αναλύει και μας παρουσιάζει είναι πάντα ενδιαφέροντα! |
